Kartoteka Rzadkich Ptaków

Raport podsumowuje wyniki zebrane w Kartotece Rzadkich Ptaków dotyczące gatunków lęgowych w Polsce w roku 2021. Scharakteryzowano populacje lęgowe 32 rzadkich taksonów (30 gatunków i 2 podgatunków) opisując ich liczebność, rozmieszczenie i trendy. Rekordową liczebność odnotowano dla: łabędzia krzykliwego (308 par), gęsiówki egipskiej (36 p.), ostrygojada (40 p.), szczudłaka (10 p.), ślepowrona (1 315 p.), czapli białej (845 p.) oraz sokoła wędrownego (68 p.). Wzrost liczebności odnotowano także w przypadku: hełmiatki (44 p.), mandarynki (88 p.) i puszczyka mszarnego (11 p.). Trend spadkowy dotyczył m.in. sieweczki obrożnej (179 p.), rycyka (381 p.), dubelta (486 samców), mewy czarnogłowej (68 p.), rybołowa (30 p.), gadożera (4 p.), kraski (16 p.), pomurnika (min. 1 p.) i droździka (0–2 p.). Populacje podgorzałki (102 p.), orlika grubodziobego (18 p.), orła przedniego (30 p.) i wodniczki (4 724 s.) utrzymywały się na stabilnym poziomie. Fluktuacje lub nieznane trendy liczebności dotyczyły: ohara (118 p.), kulika wielkiego (193 p.), rybitwy czubatej (77 p.), rybitwy białoskrzydłej (4 127 p.), pliszki cytrynowej (30 p. poza doliną Biebrzy) oraz taksonów, których liczebność nie przekroczyła 10 p., tj. szablodzioba (2 p.), „srokosza stepowego” (1 p.), czarnowrona Corvus corone (4 p.) i „pliszki tundrowej” (3 p.). W roku 2021 nie wykryto lęgów bernikli kanadyjskiej, aleksandretty obrożnej, uszatki błotnej i wójcika.

Raport jest dostępny w czasopiśmie Ornis Polonica: http://www.ornis-polonica.pl/zeszyt-2023-4/ i na podstronie Raporty.

Fot. pomurnik Tichodroma muraria (M. Baran)

W czwartym raporcie Kartoteki Rzadkich Ptaków za rok 2021 przedstawiono występowanie 38 gatunków ptaków w Polsce. Rok ten, na tle danych wieloletnich, był bardzo dobry lub rekordowy pod względem liczby stwierdzonych osobników dla gęsiówki egipskiej Alopochen aegyptiaca (598), szczudłaka Himantopus himantopus (121), biegusa morskiego Calidris maritima (41, w tym największe stadko 10 osobników), czapli purpurowej Ardea purpurea (69), warzęchy Platalea leucorodia (31) i „srokosza stepowego” Lanius excubitor homeyeri (29) oraz dobry dla kazarki rdzawej Tadorna ferruginea (36) i błotniaka stepowego Circus macrourus (114). W roku 2021 wykazano zdecydowanie mniej osobników niż zwykle w przypadku wydrzyka tęposternego Strecorarius pomarinus (7), mewy bladej Larus hyperboreus (2), kobczyka Falco vespertinus (220), aleksandretty obrożnej Psittacula krameri (10), świstunki żółtawej Phylloscopus inornatus (8), wójcika Phylloscopus trochiloides (39) i drozda obrożnego Turdus torquatus poza górami (15). W roku 2021 liczebności 12 gatunków rzadkich były na przeciętnym poziomie.

Raport jest dostępny w czasopiśmie Ornis Polonica: http://www.ornis-polonica.pl/zeszyt-2023-3/ i na podstronie Raporty.

Fot. czapla nadobna Egretta garzetta (M. Rycak)

Raport podsumowuje wyniki zebrane w Kartotece Rzadkich Ptaków dotyczące gatunków lęgowych w Polsce w roku 2020. Scharakteryzowano populacje lęgowe 34 rzadkich taksonów (32 gatunki i 2 podgatunki) opisując liczebność, rozmieszczenie i trendy. Zróżnicowane okresy do oceny trendów podano w przeglądzie gatunków. Rekordową liczebność odnotowano dla: łabędzia krzykliwego (226 par), gęsiówki egipskiej (32 p.), czapli białej (689 p.), puszczyka mszarnego (16 p.) oraz sokoła wędrownego (56 p.). Wzrost liczebności odnotowano także w przypadku: hełmiatki (47 p.), mandarynki (88 p.) i ślepowrona (1 274 p.). Trend spadkowy dotyczył m.in. kulika wielkiego (176 p.), dubelta (450 samców), sieweczki obrożnej (217 p.), mewy czarnogłowej (53 p.), rybołowa (25 p.), gadożera (4 p.), kraski (16 p.) i pomurnika (min. 1 p.). Populacje podgorzałki (121 p.), orlika grubodziobego (14 p.; w tym 5 czystych par), orła przedniego (34 p.) i wodniczki (3 786 s.) utrzymywały się na stabilnym poziomie. Fluktuacje lub nieznane trendy liczebności dotyczyły: ohara (115 p.), ostrygojada (36 p.), pliszki cytrynowej (39 p. poza doliną Biebrzy) oraz taksonów, których liczebność nie przekroczyła 10 p.: bernikli kanadyjskiej (1 p.), szczudłaka (3 p.), szablodzioba (7 p.), rybitwy czubatej (2 p.), uszatki błotnej (1 p.), „srokosza stepowego” (5 p.), czarnowrona (7 p.), wójcika (3 p.) i „pliszki tundrowej” (3 p.). Nie wykryto lęgów aleksandretty obrożnej i droździka.

Fot. Łukasz Bednarz

Opublikowano kolejny raport podsumowujący działanie Kartoteki Rzadkich Ptaków w Polsce. Obejmuje on dane z 2020 roku. W raporcie omówiono występowanie 38 rzadkich gatunków nielęgowych.

W 2020 roku dokonano rekordowej liczby stwierdzeń następujących gatunków: gęsi małej Anser erythropus, gęsiówki egipskiej Alopochen aegyptiaca, szczudłaka Himantopus himantopus, rybitwy popielatej Sterna paradisaea (na śródlądziu), zaroślówki Acrocephalus dumetorum oraz świstunki żółtawej Phylloscopus inornatus. Odnotowano także liczne pojawy bernikli rdzawoszyjej Branta ruficollis, szablodzioba Recurvirostra avosetta, brodźca pławnego Tringa stagnatilis, warzęchy Platalea leucorodia, kobczyka Falco vespertinus, wójcika Phylloscopus trochiloides, drozda obrożnego Turdus torquatus (poza górami) oraz świergotka rdzawogardłego Anthus cervinus. Rok 2020 wpisuje się w serię sezonów z coraz mniejszą liczebnością górniczka Eremophila alpestris. Na Żuławach Wiślanych stwierdzono największe zimujące stado bernikli kanadyjskiej B. canadensis w Polsce liczące 2700–3000 os. Odnotowano też rekordowe stado 8 os. biegusa morskiego Calidris maritima w Świnoujściu oraz zdecydowanie liczniejsze niż zwykle pojawy wiosenne płatkonoga szydłodziobego Phalaropus lobatus (maks. stado 19 os.). Wykazano 2. i 3. przypadek zimowania szablodzioba w Polsce oraz pierwsze stwierdzenie zimowania pliszki cytrynowej Motacilla citreola.

Raport dostępny jest w czasopiśmie Ornis Polonica. Informacje o prenumeracie czasopisma znajdują się tu.

Na zdjęciu gęś krótkodzioba autorstwa Wiktora Krokera.

Opublikowano kolejny raport podsumowujący działanie Kartoteki Rzadkich Ptaków w Polsce.

Raport podsumowuje wyniki zebrane w Kartotece Rzadkich Ptaków dotyczące gatunków lęgowych w Polsce w roku 2019. Scharakteryzowano populacje lęgowe 32 rzadkich taksonów (30 gatunków i 2 podgatunków), w tym ich liczebność, rozmieszczenie i trendy. Zróżnicowane okresy do oceny trendów podano w przeglądzie gatunków. Wysoką lub rekordową liczebność odnotowano dla: łabędzia krzykliwego Cygnus cygnus (190 par), gęsiówki egipskiej Alopochen aegyptiaca (27 p.), hełmiatki Netta rufina (52 p.), podgorzałki Aythya nyroca (131 p.), mandarynki Aix galericulata (96 p.), dubelta Gallinago media (345 samców), ślepowrona Nycticorax nycticorax (1 293 p.), czapli białej Ardea alba (378 p.), puszczyka mszarnego Strix nebulosa (10 p.), sokoła wędrownego Falco peregrinus (49 p.) i wodniczki Acrocephalus paludicola (4 500 s.). Trend spadkowy dotyczył m.in.: mewy czarnogłowej Ichthyaetus melanocephalus (42 p.), rybołowa Pandion haliaaetus (27 p.) i kraski Coracias garrulus (13 p.). Populacje ostrygojada Haematopus ostralegus (26 p.), kulika wielkiego Numenius arquata (167 p.), orlika grubodziobego Clanga clanga (17 p.; w tym 8 czystych par) i orła przedniego Aquila chrysaetos (33 p.) utrzymywały się na stabilnym poziomie. Populacja rybitwy czubatej Thalasseus sandvicensis (130 p.) poniosła całkowite straty lęgowe. Poza główną ostoją (Bagna Biebrzańskie) odnotowano w kraju 35 p. pliszki cytrynowej Motacilla citreola. Następujące taksony nie przekroczyły liczby 5 p.: bernikla kanadyjska Branta canadensis (1 p.), szczudłak Himantopus himantopus (1 p.), gadożer Circaetus gallicus (3 p.), uszatka błotna Asio flammeus (5 p.), „srokosz stepowy” Lanius excubitor homeyeri (1 p.), czarnowron Corvus corone (3 p. mieszane z wrona siwą C. cornix), pomurnik Tichodroma muraria (min. 1 p.) i „pliszka tundrowa” M. flava thunbergi (4 p.). Nie wykryto lęgów szablodzioba Recurvirostra avosetta, aleksandretty obrożnej Psittacula krameri, wójcika Phylloscopus trochiloides i droździka Turdus iliacus, gniazdujących w poprzednich latach.

Pobierz

Fot. Hełmiatka Netta rufina, Wielikąt, Górny Śląsk, 16.04.2019 (fot. R. Gwóźdź)

Opublikowano drugi raport podsumowujący działanie Kartoteki Rzadkich Ptaków w Polsce. Obejmuje on dane z 2019 roku. W raporcie omówiono występowanie 38 rzadkich gatunków nielęgowych.

W roku 2019 odnotowano wysokie lub rekordowe liczby pojawów m.in. bernikli rdzawoszyjej, bernikli kanadyjskiej, gęsi małej, gęsiówki egipskiej, szablodzioba, czapli nadobnej, warzęchy, kurhannika, kobczyka, wójcika, drozda obrożnego (poza górami) i świergotka rdzawogardłego. Na tle danych wieloletnich stwierdzono relatywnie niskie liczebności m.in. bernikli obrożnej, mewy trójpalczastej, rybitwy popielatej, górniczka i świstunki żółtawej.

Raport dostępny jest w czasopiśmie Ornis Polonica. Informacje o prenumeracie czasopisma znajdują się tu.

Na stronie KRP w zakładce „Raporty” opublikowano dwa raporty w PDF z 2018 roku.

Na zdjęciu kazarka rdzawa autorstwa Stanisława Turowskiego.

W 4. zeszycie Ornis Polonica ukazał się raport Kartoteki Rzadkich Ptaków w Polsce dotyczący gatunków lęgowych.

Raport podsumowuje wyniki dotyczące 17 rzadkich gatunków lęgowych w roku 2018: łabędzia krzykliwego (153–178 par, wzrost 11%/rok w latach 2007–2018), podgorzałki (100 p., stabilny, 2007–2018), ostrygojada (26–28 p., stabilny, 2010–2018), kulika wielkiego (94–157 p., spadek 9%/rok, 2015–2018), dubelta (261 samców, spadek 8%/rok, 2010–2018), mewy czarnogłowej (86 p., fluktuacje, 2007–2018), rybitwy czubatej (200 p., fluktuacje, 2006–2018), ślepowrona (1225 p., wzrost 4%/rok, 2009–2018), rybołowa (24–25 p., spadek 2%/rok, 2000–2018), gadożera (1 p., spadek, 2000–2018), orlika grubodziobego (12 p., stabilny, 2000–2018), orła przedniego (29 p., stabilny, 2000–2018), puszczyka mszarnego (6 p., fluktuacje, 2010–2018), kraski (18 p., spadek 12%/rok, 2006–2018), sokoła wędrownego (37–43 p., wzrost, 2007–2018), wodniczki (4484 samców, wzrost 4%/rok, 2011–2018) i droździka (liczba par nieznana, spadek, 2000–2018).

Szczegółowe omówienie rozmieszczenia w regionach, kluczowych lęgowisk oraz zmian liczebności poszczególnych gatunków w aktualnym zeszycie OP. Zapraszamy do lektury i prenumeraty Ornis Polonica.

Na zdjęciu ostrygojad (fot. Radosław Gwóźdź)

W czasopiśmie Ornis Polonica ukazał się pierwszy raport Kartoteki Rzadkich Ptaków, podsumowujący występowanie 35 nielęgowych gatunków ptaków w roku 2018.

Abstrakt dostępny jest tu: http://www.ornis-polonica.pl/zeszyt-2020-3/

Informacje o prenumeracie pisma Ornis Polonica dostępne są tu: http://www.ornis-polonica.pl/prenumerata-i-dystrybucja/

W kolejnym zeszycie zaplanowano raport o gatunkach lęgowych w roku 2018.

Na zdjęciu mewa czarnogłowa. Fot. Radosław Gwóźdź.

Komunikat o powołaniu Kartoteki Rzadkich Ptaków w Polsce i zaproszenie do współpracy

Weryfikacją obserwacji rzadkich gatunków ptaków w Polsce zajmuje się od kilkudziesięciu lat Komisja Faunistyczna SO PTZool (KF).

Z upływem czasu liczba wpływających do KF zgłoszeń sukcesywnie rosła, co wynikało m.in. z lepszej wiedzy o identyfikacji, dostępności do dobrego sprzętu optycznego oraz zwiększającej się liczby osób obserwujących ptaki. Jednocześnie nastąpiło zwiększenie zasięgu i liczebności populacji niektórych gatunków ptaków, które jeszcze niedawno uznawano w kraju za bardzo rzadkie. To spowodowało, że KF stopniowo rezygnowała z weryfikacji stwierdzeń tych gatunków, które były rejestrowane corocznie i w coraz większej liczbie. Tym samym utracono ciągłość weryfikacji i raportowania takich obserwacji. Od lat brakowało w Polsce podmiotu, który opracowywałby corocznie dane na temat rzadkich ptaków lęgowych, takiego jak np. Rare Breeding Birds Panel w Wielkiej Brytanii. W efekcie wiedza o zmianach liczebności rzadkich ptaków lęgowych w kraju była niepełna i rozproszona, oparta głównie o podsumowania regionalne.

Chcemy poinformować, że aby zapełnić tę lukę, w roku 2018 w porozumieniu z KF powołano do życia Kartotekę Rzadkich Ptaków (KRP), która będzie działała w ramach Muzeum i Instytutu Zoologii PAN. W efekcie KF przestanie weryfikować obserwacje szeregu gatunków lęgowych i od 2019 r. będzie zajmowała się tylko weryfikacją gatunków nowych dla kraju lub gniazdujących wyjątkowo. KRP przejmie również od KF zbieranie danych o rzadkich gatunkach nielęgowych, które do 2018 r. podlegały weryfikacji przez KF. Aktualna lista gatunków podlegających weryfikacji przez KF jest dostępna na stronie www.komisjafaunistyczna.pl. W ramach KRP będą działały dwa panele, w tym dotyczące ptaków lęgowych i nielęgowych, tzw. małe rzadkości (patrz Lista gatunków). Działalność KRP będzie bazowała na współpracy koordynatorów krajowych i koordynatorów regionalnych z 13 regionów ornitologicznych. Obserwacje będą zbierane w oparciu o system ornitho.pl i podsumowywane w corocznych raportach na łamach Ornis Polonica. Zasady działania, wykaz koordynatorów oraz informacje o taksonach rejestrowanych przez KRP znajdują się na niniejsze stronie.

 Zapraszamy wszystkich obserwatorów ptaków do współpracy!